فاطمه بیدار، کارشناس علوم اجتماعی در گفتگویی صمیمی با شهرآرانیوز از باورهای رایج در جامعه در خصوص اشتغال بانوان میگوید: براساس باورها و عقاید حاکم بر جامعه ایرانی، هر کاری مناسب حضور زنان نیست؛ دیدگاههای فرهنگی و اجتماعی حاکم در کشور برخلاف کشورهای توسعه یافته حضور زنان را در محیطهای کارگری نامناسب، منع میکند و با آن مخالفت دارد.
به گفتهی بیدار؛ مکانی را که زن در آن مشغول به فعالیت است باید از هر لحاظ موافق با هنجارهای اسلامی و منطبق با شئونات زن باشد تا مبنای تقوایی و فرهنگ دینی را از زن نگیرد.
وی میافزاید: در واقع حضور زن در جامعه یک حضور برخاسته برای اعتلای اجتماعی است و زن با حضور در اجتماع باید هم به جامعه خدمت کند و هم مسئولیتهای خانه و خانه داری را ایفا کند.
او یادآور میشود: گاهی اوقات زنان در فضایی مشغول به کار هستند که شخصیت و هویت آنها در قبضه اراده و اختیار دیگران قرار میگیرد و با استفاده از ویژگیهای خاص زنانه، تبدیل به وسیله تبلیغاتی برای سودجوییهای کلان دیگران میشوند که در شأن و مرتبه زن خصوصاً در جامعه اسلامی نیست.
فاطمه بیدار در ادامه به نقش مادری زنان و تاثیر آن بر اشتغال آنان تاکید میکند: امروزه با توجه به افزایش فزاینده مادران شاغل و به منظور جلوگیری از اثرات جبران ناپذیر رشد و نمو کودک، افزایش مرخصی زایمان، ایجاد مهدکودک در محیط کار بر طبق استاندارد جهانی و برطرف کردن مشکلات اقتصادی در ابعاد مختلف از وظایف حساس دولت است.
این کارشناس علوم اجتماعی میگوید: اشتغال مادران تاثیرات مثبتی هم بر تربیت کودکان دارد.
او معتقد است، مادری که در جامعه بوده مشکلات اجتماعی و اقتصادی و روانی جامعه و جوانان را میبیند و تجربه کسب میکند، الگوی بهتری به فرزندانش میدهد و با دید بازتری آنها را تربیت میکند تا زن خانه داری که بسیاری از انگیزه هایش را از دست داده است.
کارشناس علوم اجتماعی به بررسی، اما و اگرها اشتغال زنان در ایران میپردازد و میافزاید: راه یابی جامعه ایران به آوردههای تمدن جدید دگرگونیهای بسیاری به ارمغان آورد که از مهمترین آنها بیرون رفتن زن از محیط خانه و دستیابی به بازار اشتغال است.
او معتقد است، این پدیده جامعه و مخصوصاً خانواده ایرانی را از جهاتی بسیار تحت تاثیر قرار داد و با رفتن زنان از خانه و اشتغالشان، اصول زندگی سنتی درهم شکسته شد.
وی همچنین اشتغال زنان را دارای محاسن و معایب میداند و تاکید دارد که بیشترین تاثیر آن را بر ساختار خانواده است.
او در ادامه میافزاید: در شهرستانها هنوز نسبت به شغل زن دید مناسبی وجود ندارد و تنها جایگاه زن را خانه میدانند و کارهای غیر از خانه داری را برای زنان ضد ارزش تلقی میکنند.
به گفته وی، شرایط نابرابری شغلی و درآمدی زنان و مردان در بازار کار، ابراز ناخرسندی شوهران نسبت به کارکردن زنان شاغل، احساس تعارض نقش در مورد مادران شاغل که در نتیجه شرایط اجتماعی فرهنگی بوجود آمده است منجر به مشکلات سلامت روانی و جسمانی برای زنان شاغل میشود.
یک کارشناس حقوق در این رابطه میگوید: طبق ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی مرد میتواند همسر خود را از شغلی که با مصالح خانوادگیاش منافات دارد نفی کند، پس روشن است که اختیار مرد در مورد اشتغال زن به طور قطعی و صد در صد نیست و در موارد خاصی مرد قادر خواهد بود از اشتغال زن جلوگیری کند آن هم مواردی که با زندگی زناشویی و حیثیت خانوادگی آنان در تضاد باشد.
یوسف پور میافزاید: اگر شغل و شأن اجتماعی زن به میزان محسوسی پایینتر از مرد نباشد، به سختی میتوان گفت مرد در این مورد قادر است مانع اشتغال همسر خود شود و اگر زن قبل از ازدواج شاغل بوده و شرط اشتغال هم در حین عقد ذکر شده باشد مرد نمیتواند مانع اشتغال وی شود.
وی یادآور میشود: مرد میتواند با تضاد داشتن شغل زن با حیثیت خانوادگی مانع اشتغال زن شود، اما اگر دادگاه شغل زن را منافی مصالح و حیثیت خانوده نداند مرد در این مورد حق مانع شدن نخواهد داشت.
وی میگوید: طبق ماده ۱۸ قانون حمایت از خانواده که هنوز هم صراحتا نسخ نشده زن نیز میتواند هر گاه شغل شوهرش را منافی مصالح خانوادگی یا منافی حیثیت خود شوهر بداند، منع ادامه اشتغال را از دادگاه تقاضا کند و منظور از منافات شغل شوهر با مصالح خانوادگی و حیثیت زن و یا شوهر همان است که در مورد زن گفته شد، با این تفاوت که منع مرد از اشتغال به شغل خاص نباید به معیشت و نظام اقتصادی خانواده لطمه وارد سازد.
یک کارشناس علوم قرآنی نیز در خصوص دیدگاه اسلام در زمینه اشتغال بانوان به شهرآرانیوز میگوید: قرآن تأکید میکند که تعصبات و رسومات جاهلی درباره فعالیت اجتماعی زنان را در فرهنگ نباید پذیرفت.
حجت الاسلام حجت طوسی میافزاید: اگر خوشتان نمیآید آنها مانند شما سمتی داشته باشند و در جامعه و صحنه سیاست، درمان و پزشکی و فرهنگ و تدریس حضور داشته باشند، این امر را یعنی «اشتغال بانوان» را تحمل کنید شاید، خیر فراوانی در این کار باشد و شما نمیدانید.
او معتقد است؛ بانوان مسلمان باید با توجه به تأکید قرآن در جهت کسب اشتغالات علمی و فرهنگی و هنری قدم بردارند.
وی یادآور میشود: اسلام بر فعالیتهای فرهنگی تا حدی تأکید دارد که حتی به زنان، جهت آموزش عقیدتی، اجازه شوهر را تکلیف نمیکند؛ همچنین پس از ظهور اسلام و برداشتن موانع علم آموزی از سر راه همسر و به ویژه این قشر، زنان در میدانهای علم و آموزش وارد شده و چندی نگذشت که زنانی آگاه و دین شناس در کشور ظهور یافته و بانوان ایرانی به مقامات بالایی در آگاهی و دانش رسیدند.
آنچه مسلم است؛ اشتغال زنان اصول زندگی سنتی را درهم شکسته و سبک جدیدی از زندگی را پیش روی خانوادهها گشوده، اما هنوز باورهای غلط در زمینه کار بانوان در خانوادههای سنتی موانعی را ایجاد میکند که نیاز به فرهنگ سازی و معرفی کار بانوان به عنوان گشایشی در سفره خانواده ایرانی دارد.